วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร ที่สำคัญของประเทศไทย โดดเด่นเป็นสง่าใจกลางเมืองนครปฐม วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นเอก ชนิดราชวรมหาวิหาร มีประวัติอันยาวนานในดินแดนสุวรรณภูมิ บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ เป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำขนาดใหญ่ กำแพงแก้วสองชั้นประดับด้วยกระเบื้องเป็นเส้นที่พระวิหารทั้ง 4 ทิศ เป็นที่สักการะของพุทธศาสนิกชนจากทั่วโลก
พระปฐมเจดีย์ เดิมเรียกว่า พระถมเจดีย์ เป็นพระมหาธาตุแห่งสุวรรณภูมิ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ทรงเชื่อว่าพระเจดีย์องค์นี้อาจสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช สามารถมาเผยแผ่ศาสนาในสุวรรณภูมิได้เพราะองค์เดิมเป็นเจดีย์กลับหัวเหมือนสถูปสัญชัย แต่ด้านบนสุด น่าจะเป็นสถูปที่กษัตริย์โปรดให้สร้างขึ้นใหม่ถวายเจ้าเมือง จึงได้พระราชทานนามใหม่ว่าพระปฐมเจดีย์ เชื่อกันว่าเป็นสุวรรณภูมิเจดีย์องค์แรก และทุกๆ ปีทางวัดจะจัดพิธีบูชาพระปฐมเจดีย์ตั้งแต่วันขึ้น 12 ค่ำ เดือน 12 ถึงวันขึ้น 5 ค่ำ เดือน 12 รวม 9 วัน 9 คืน ที่ได้กราบบังคมทูลขอความสุขและชมความงามของพระปฐมเจดีย์องค์นี้
วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร องค์พระนครปฐม
วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร เป็นสถานที่สำคัญแห่งหนึ่งเมื่อมาเยือนจังหวัดนครปฐม พระถมเจดีย์ ถือเป็นสัญลักษณ์ที่โดดเด่นของจังหวัดนครปฐมและเป็นศาสนสถานที่สำคัญของชาวพุทธ ประชาชนนิยมเรียกว่า พระปฐมเจดีย์ พระปฐมเจดีย์ตั้งอยู่บนถนนเทศาเขตพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม ซึ่งเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดราชวรวิหาร มีพระพุทธรูปสำคัญคือ พระร่วงโรจนฤทธิ์ พระปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์แบบสุโขทัย สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ประวัติองค์พระปฐมเจดีย์
พระปฐมเจดีย์สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชซึ่งส่งพระธรรมทูตมาเผยแผ่พระพุทธศาสนา นักโบราณคดีเห็นว่าพระโสณเถระและพระอุตระเดินทางมาครั้งแรกราวพุทธศตวรรษที่ 3 เพื่อรวบรวมหลักฐานการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในจังหวัดนครปฐม กลับหัวเหมือนสถูปอินเดีย และต่อมาได้เปลี่ยนรูปแบบมาบูรณะในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 เมื่อทรงเป็นพระภิกษุแล้วเสด็จจาริกไปนมัสการพระเจดีย์ เจดีย์องค์เดียวกัน ยอดเจดีย์สูง 42 วา สมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จขึ้นครองราชย์ประมาณ พ.ศ. 2396 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระเจดีย์ใหญ่ครอบองค์เดิม สูง 120 เมตร พร้อมเทวสถานและวิหาร ระเบียงคตโดยรอบ งานยังไม่เสร็จก่อนมรณภาพ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์องค์พระปฐมเจดีย์ สร้างหอระฆังเสร็จแล้วประดับกระเบื้อง ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 โปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์พระที่นั่งองค์ใหญ่โดยให้ทาสีพระเจดีย์องค์เดิมและรูปต่างๆ ส่วนผนังชั้นใน โปรดเกล้าฯ ให้รื้อมุขด้านเหนือออกและสร้างใหม่เพื่อประดิษฐานพระร่วงโรจนฤทธิ์
“ครั้นถึงพระประธมบรมธาตุ
สูงทายาดอยู่สันโดษบนโขดเขิน
แลทมึนทึนเทิ่งดังเชิงเทิน
เป็นโขดเขินสูงเสริมเขาเพิ่มพูน”
ตำนานเรื่องเล่าการสร้างพระปฐมเจดีย์ ( พญากง พญาพาน )
เรื่องราวถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น มีเรื่องเล่าสืบต่อกันมาในจังหวัดนครปฐมและพื้นที่ใกล้เคียง ในบรรดาเมืองโบราณนครชัยศรี เมืองคูบัว และเมืองอู่ทองที่ยังมีสถานที่ที่เกี่ยวข้องกับตำนานนี้ ที่โดดเด่นที่สุดคือองค์พระปฐมเจดีย์ เชื่อกันว่าพญาพานสร้างขึ้นหลังจากที่พระสังฆราชถูกปลงพระชนม์ ตำนานพญากงพญาพาน มีหลายตอน บางตอนก็เขียนไม่เหมือนกัน แต่โดยรวมแล้วพวกเขาแบ่งปันเรื่องราวที่คล้ายกัน มีสำนวนว่าพญากงเป็นเจ้าเมืองนครชัยศรี เมื่อพระมเหสีประสูติพระโอรส โหรทำนายว่า พระองค์ประสูติด้วยบุญญาธิการ แต่ภายหลังจะฆ่าเสียแล้ว พระถมเจดีย์ พญากงส์ จึงสั่งประหารชีวิตบุตรคนใช้จึงวางบุตรลงบนถาดด้วยความสงสาร (จึงได้ชื่อว่า “พญาพาน”) ลอยน้ำตามพรหมลิขิต พบพรรคพวกของยายหอมได้นำขึ้นมาศึกษาเล่าเรียน เมื่อพญาพานเป็นหนุ่มได้ถวายตัวเป็นนักรบอยู่ที่คูบัว
ต่อมาพบพญากงจึงฆ่าช้าง ในขณะนั้นดูเหมือนว่าเขาได้ฆ่าพ่อของเขา เยาะเย้ยจนถึงจุดโกรธ ได้กลิ่นของการซ่อนตัว นางจึงถูกตัดสินประหารชีวิต ส่วนยายหอม กลับใจ จึงไปปรึกษาอาจารย์เพื่อแก้บาป สร้างพระเจดีย์องค์ใหญ่สูงเท่านกเขา (พระปฐมเจดีย์) เพื่อทดแทนพระราชบิดา พร้อมกันนี้ได้สร้างเจดีย์ใหญ่ (พระประโทน) ขึ้นอีกองค์แทนคุณยายหอม
การเรียนรู้ตำนานพญากงพญาพานยังคงเป็นตำนานที่มีสถานที่สำคัญในความทรงจำ ผ่านเรื่องราว นิทาน เพลงพื้นบ้าน และวรรณกรรมท้องถิ่นที่ยังคงอนุรักษ์ไว้ให้เยาวชนได้เรียนรู้ ทำความรู้จัก แลกเปลี่ยนกับบุคคลภายนอก
สิ่งห้ามพลาด เมื่อมาสักการะองค์พระปฐมเจดีย์ จ.นครปฐม
พระปฐมเจดีย์ ถือเป็นพระเจดีย์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย พระปฐมเจดีย์ เดิมชื่อ พระปฐมเจดีย์ มีประวัติความเป็นมายาวนานตั้งแต่สมัยสุวรรณภูมิ เชื่อกันว่าสร้างขึ้นเมื่อครั้งพระเจ้าอโศกเสด็จมาประกาศศาสนาในสุวรรณภูมิ พระปฐมเจดีย์เป็นเจดีย์ขนาดใหญ่ โครงสร้างทรงระฆังคว่ำเดิมเป็นท่อนซุง ผูกด้วยโซ่ขนาดใหญ่ ก่อด้วยอิฐ จนพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ทรงสร้างขึ้นใหม่ พระถมเจดีย์ เมื่อครั้งยังเสด็จจาริกไปทอดพระเนตรพระปฐมเจดีย์ที่ปรักหักพัง
พระร่วงโรจนฤทธิ์ เป็นพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัย ประทับยืนบนฐานโลหะทองเหลืองลายบัวคว่ำ ทำเป็นวงกลม ขาและขายาวไม่เท่ากันเป็นที่เคารพสักการะของชาวนครปฐมและพุทธศาสนิกชนชาวไทยทั่วไป พระร่วงโรจนฤทธิ์ พระนามเต็ม พระร่วงโรจนฤทธิ์ศรีอินทราทิตย์ ธัมโมภาส มหาวชิราวุธราชปูชนียบพิตร หลวงพ่อพระร่วง หรือ พระร่วงโรจนฤทธิ์
พระบรมสารีริกธาตุ ประดิษฐานอยู่ทางทิศตะวันออกของพระอุโบสถ หรือ พระวิหารหลวง เนื่องในเทศกาลสงกรานต์ ประดิษฐาน ณ หน้าองค์พระปฐมเจดีย์เพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้สรงน้ำพระ
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง ทุกวัดในวัดนี้มี “ภาพเขียน และจิตรกรรมฝาผนัง” ที่สวยงาม ไม่ว่าจะเป็นภาพเขียนภายในพระปรางค์ซึ่งไม่ค่อยพบเห็นในท้องพระโรงทางภาคใต้ เพราะเคยเป็นเจดีย์บนยอดปรางค์ จนกลายมาเป็นทรงระฆังอย่างทุกวันนี้ หรือจะเป็นเทพชุมนุมที่เหมือนจริง ทั้งรูปลักษณ์ การสร้าง และอิริยาบถก็สวยงามไม่น้อย
ศาลเจ้าพ่อปราสาททอง ศาลโพธิ์ปราสาททองตั้งอยู่ด้านหลังพระระเบียงคด ทางลงมีลักษณะเป็นถ้ำที่สร้างขึ้น ขาลงจะพบวัดเจ้าพ่อปราสาททองซึ่งเป็นศาลเจ้าจีน ประดับเครื่องบูชาด้วยดอกบัวและธง
ศาลเจ้าพ่อเสือ ตั้งอยู่ด้านนอกพระระเบียงคด บริเวณใกล้กับศาลเจ้าพ่อปราสาททอง
พระแม่อุมามหาเทวี ใกล้กับวัดเจ้าพ่อปราสาททองและวัดเสือโพธิ์ คุณจะพบกับพระแม่อุมามหาเทวี คุณสามารถไปด้วยความเคารพซึ่งกันและกัน
ถ้ำตะเคียนทอง ถ้ำตะเคียนทองมีทางเดินค่อนข้างกว้าง เมื่อเข้าไปข้างในแล้วจะมีส้อมสองด้าน ถ้ำมหาโชคและถ้ำน้ำทิพย์
สมเด็จพุทธาจารย์โต ยังมีถ้ำตะเคียนทอง สมเด็จพุฒาจารย์ ธาตุ อีกด้วย. ใครไปองค์พระปฐมเจดีย์อย่าลืมไปไหว้กันนะ
ถ้ำมหาโชค ถ้าเข้าถ้ำตะเคียนทองแล้วเลี้ยวซ้ายจะเป็นถ้ำมหาโชค ซึ่งเป็นที่ประทับของเจ้าแม่ตะเคียนทอง
ถ้ำน้ำทิพย์ เข้าถ้ำตะเคียนทองแล้วให้เลี้ยวขวาเข้าไปจะพบถ้ำน้ำทิพย์และพระแม่ธารา
พิพิธภัณฑ์ พิพิธภัณฑ์วัดพระปฐมเจดีย์ อยู่ที่ชั้น 1 ด้านทิศตะวันออกตรงข้ามอุโบสถ และนอกจากของเก่าต่างๆ ที่จัดเก็บและจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้แล้ว ก็อยู่ที่นั่นด้วย สุนัขทรงโปรดของรัชกาลที่ 6 และโต๊ะหมู่บูชาที่ใช้ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
งานองค์พระ นครปฐม งานวัด 9 วัน 9 คืน นมัสการองค์พระปฐมเจดีย์
งานองค์พระปฐมเจดีย์ 2566 จะจัดขึ้นในปี 2566 นี้ วันที่ 5-13 พฤศจิกายน 9 วัน 9 คืน ภายในงานจะมีงานบุญ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร แสง สี เสียง งานวัดที่เติมสีสันให้นครปฐม ต้นฤดูหนาวที่ทุกคนรอคอยและปีนี้จะจัดอย่างยิ่งใหญ่แน่นอน เพราะ 2 ปีที่ผ่านมางดจัดงานเพราะสถานการณ์โควิด ชักชวนให้เทศกาลไหว้พระจันทร์ปีนี้
นอกจากงานนมัสการองค์พระปฐมเจดีย์แล้วภายในงานยังมีร้านค้าต่างๆ เช่น ร้านอาหาร ร้านขนมไทย ร้านค้าอื่นๆ ร้านขายของฝาก ของที่ระลึก และสินค้าหัตถกรรม สินค้าแฟชั่น, นักช้อป, เสื้อผ้า, รองเท้า, กระเป๋า, ขนสัตว์ จำหน่ายในราคาต่ำ
รวมบทความ
